กุสุมา  แกล้วทนงค์  เรียบเรียง

หลังคลอดและเรื่องของนมแม่

สภาพร่างกายและจิตใจหลังคลอด

      เมื่อคุณแม่คลอดเจ้าตัวเล็กออกมาอย่างสมบูรณ์ครบถ้วน ก็จะรู้สึกโล่งใจ แต่ก็ยังมีเรื่องต่างๆ ให้คุณแม่กังวล ทั้งการเลี้ยงลูก เรื่องทรวดทรงองเอว เป็นต้น ในบางรายที่ทำการผ่าตัดคลอด ก็อาจกังวลเรื่องบาดแผล
       ข้อควรปฏิบัติ ถึงแม้ว่าคุณแม่จะวุ่นวายกับลูกน้อยมากเพียงใดก็ตาม แต่ก็ไม่ควรลืมเรื่องการพักผ่อนของตนเอง เพราะเป็นสิ่งจำเป็นมาก โดยเฉพาะรายที่คุณแม่ผ่าตัดทางหน้าท้อง ร่องรอยของแผลอาจจะยังไม่หายสนิท คุณแม่ต้องระวัง หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่หนักหนาเกินแรงของตน
       อีกประการหนึ่ง ในสัปดาห์แรกๆ หลังคลอด คุณแม่จะมีน้ำคาวปลาไหลออกมาและมักเป็นสีแดงเข้ม จากนั้นก็จะค่อยๆ เปลี่ยนสีเป็นน้ำตาลและเหลือง จนในที่สุดก็จะหายไปเองในระยะไม่เกิน 2 เดือน

หนึ่งเดือนหลังคลอด งดการมีเพศสัมพันธ์

       ควรงดการมีเพศสัมพันธ์ 1 เดือนหลังคลอด เพื่อป้องกันการอักเสบติดเชื้อในช่องคลอด ควรรอให้น้ำคาวปลาในตัวคุณแม่หมดเสียก่อน ให้ร่างกายคุณแม่เข้าที่เข้าทาง

เลี้ยงลูกด้วยนมแม่ดีที่สุด

------------------------------------
ขอขอบคุณ
กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.  2554.  สมุดบันทึกสุขภาพแม่และเด็ก. กรุงเทพฯ: องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก.
วัลลภา  อรรถนิต.  2546. เตรียมตัวเป็นแม่. กรุงเทพฯ: ไพลิน.
สุมิตรา  ยิ่งเจริญ.  2546.  คู่มือคุณแม่ รอบรู้เรื่องครรภ์ก่อนคลอด.  กรุงเทพฯ: ไพลิน.
ทีมเดลินิวส์ออนไลน์. บทความรวมวิทยาศาสตร์–สุขภาพ. เดลินิวส์ เมษายน 2555.  หน้า 4 . http://www.neutron.rmutphysics.com
รูปภาพจาก http://www.pregnancysquare.com/birth/after-pregnant/141/
รูปภาพจาก http://ict.sci.psu.ac.th/web_sciweek_56